Carbid schieten, een traditie op oudjaarsdag.

Wat voor traditie heb jij op oudjaarsdag? Ga je oliebollen bakken, kniepertjes maken, neem je een kijkje bij het carbid schieten of heb je een andere of helemaal geen traditie op oudjaarsdag? 
Een traditie hier in de omgeving is het carbid schieten op Oudjaarsdag. Meer over deze traditie, die zelfs op de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoedlijst van Nederland staat lees je in deze blog. 

Wat is het?
Tijdens het carbid schieten worden er ballen en/of deksels van de melkbus afgeschoten.
Dit gebeurd door een brokje carbid vochtig te maken en onderin de melkbus te leggen, vervolgens wordt de bal of deksel op de melkbus gedaan. Doordat het carbid in aanraking komt met water, ontstaat er in de melkbus een gas dat zeer explosief is. Onderin de melkbus zit een gaatje waar vuur tegen aan wordt gehouden. Door de ontbranding vliegt de bal of deksel met een harde knal van de melkbus.

Het is de kunst om het vuurtje op het juiste moment bij het gaatje te houden. Gebeurt dat te snel, dan is er niet genoeg gas gevormd. Gebeurt dat te laat, dan is er te veel gas en ontstaat vaak niet meer dan een plofje en vliegt het carbid in brand.

Carbid kan je krijgen bij winkels die in landbouwmaterialen verkopen. Melkbussen zijn op verschillende manieren verkrijgbaar, nieuw maar ook tweedehands via bijvoorbeeld Marktplaats.

Tijdens het carbid schieten wordt er vaak ook gezellig met elkaar wat gedronken, is er vaak gezellige muziek (soms een bandje, soms de lokale radiozender) en is er vooral gezelligheid met elkaar om zo gezellig samen het jaar af te sluiten.

In het artikel van Dagblad van het Noorden kan je in 3 afbeeldingen zien, hoe je in 3 stappen carbid moet schieten.

Hoe is het ontstaan.
In de eerste jaren na de Tweede Wereldoorlog werd veelal individueel geschoten. Carbid werd in de Tweede Wereldoorlog gebruikt voor fietsverlichting en dorpssmeden gebruikten het om te lassen. Op het platteland was het eenvoudig om aan melkbussen (30 liter) en carbid te komen.

In de jaren zeventig groeide het carbid schieten uit tot een meer sociale activiteit. Mannen verenigden zich en gingen de competitie met elkaar aan om zo ver mogelijk de deksel van de melkbus weg te schieten. Het schieten werd verplaatst van de boerenerven naar de dorpspleinen. Tegenwoordig vinden georganiseerde carbidschietevenementen plaats weilanden en openbare terreinen zoals een sportveld.

In de jaren tachtig werd de deksel uit veiligheidsoverwegingen vervangen door een kunststof bal.
Maar er zijn nog diverse carbidschieters die met een deksel schieten.

In 2014 werd het officieel betiteld als Immaterieel Erfgoed.

Mooi Wark stimuleert het veilig Carbid schieten.
Mooi Wark heeft zelfs een nummer uitgebracht voor de BOCK campagne. Zonder met een oplettend vingertje te wijzen willen de bandleden wel aandacht vragen voor het veilig carbid schieten. Tijdens het carbid schieten is het namelijk erg belangrijk dat je gehoorbescherming gebruikt.  Naast de BOB, ook een BOCK, oftewel Bewust Oplettende Carbid Knaller die oplet of iedereen gehoorbescherming gebruikt.

Kijken bij Carbid schieten. 
Ik heb voor jullie even een aantal plekken opgezocht waar je een kijkje kan nemen. Heb je dit nog nooit gezien, neem dan zeker eens een kijkje. Vergeet uiteraard niet je gehoorbescherming mee te nemen!

Provincie Groningen:
– 27e editie Carbid schieten! in Zevenhuizen bij de Carbidboys
– Carbid team Kornhorn
– Carbid team Uithuizen
– Carbid Team Niebert. 
– Plekken gemeente Westerkwartier, kaartje is gemaakt door Gemeente Westerkwartier.

Provincie Friesland:
– Carbidteam Harkema
– Carbid schieten De Einekooi in Feanwalden
– Carbidschieten Oudwoude

Provincie Drenthe:
– Carbid Team Gasselte
– Carbid Team Gieten
– Carbid schieten Grolloo 2019/2020

Provincie Overijssel:
– Carbid Team Ommen

Provincie Gelderland.
– Carbid schieten Hummelo

Natuurlijk zijn er nog veel meer Carbid teams, vermeld gerust in een reactie welke carbidteam er bij jou in de buurt zit of waarbij je zelf aan mee doet.

Deze website wordt op dit moment nog uitgebreid, eerder kon je blogs over uitjes lezen op Jeanetblogt.nl